ลักษณะนิสัยตัวละคร

นางสีดา

 เป็นผู้หญิงที่รักนวลสงวนตัว รักเดียวใจเดียวมีความมั่นคงต่อพระราม มีความกล้าหาญ ยอมลุยไฟเพื่อพิสูจน์ความรักและความมั่นคงที่มีต่อพระราม

เห็นได้จาก....

เมื่อนั้น นวลนางสีดามารศรี 

ได้ฟังดั่งต้องสายสุนี มิรู้ที่จะทูลให้เห็นจริง

จึ่งบังคมก้มพักตร์พจนารถ อันข้าบาทยากเย็นเพราะเป็นหญิง

จะว่าไปไม่มีที่อ้างอิง ใครจะเล็งเห็นจริงที่ในใจ

เว้นแต่กองเพลิงกาลถ่านอัคคี จะเป็นที่พึ่งพาของข้าได้

ขอพระองค์จงสั่งให้กองไฟ ที่ในหน้าพลับพลาเวลานี้

ข้าจะตั้งความสัตย์อธิษฐาน สาบานต่อเบื้องบทศรี

แล้วจะลุยเข้าไปในอัคคี ถ้าแม้นชั่วชีวีจงวายปราณ

ฯ ๘ คำ ฯ

นางสีดารู้สึกเสียใจที่พระรามไม่เชื่อว่าตนเองบริสุทธิ์จึงยอมลุยไฟเพื่อพิสูจน์ว่าตนเองนั้นไม่มีอะไรเกินเลยกับทศกัณฐ์อย่างแน่นอน

_________________________________________________________________________________

พระราม 

เป็นผู้ชายที่มีรักมั่นคง มีความเข้มแข็ง อดทน และมีอารมณ์อ่อนไหว ดังจะเห็นได้จากตอนที่นางเบญจกายแปลงเป็นนางสีดาลอยน้ำมา

ยอดเอยยอดมิ่ง เป็นความในใจจริงทุกสิ่งสรรพ์

หวังสวาทมาดหมายไม่วายวัน จะรับขวัญนัยนามาธานี

ที่ผูกใจจึงไปดลจิตเจ้า ให้โฉมนงเยาว์มาถึงที่นี่

ขอเชิญดวงดอกฟ้าสุมาลี อยู่เป็นศรีนคเรศนิเวศน์วัง

เจ้าจงดูปราสาทราชฐาน ทั้งตึกกว้านมากมายหลายหลัง

คลังเงินคลังทองสิบสองพระคลัง ทรัพย์สินมั่งคั่งเรามากมี

ขอเชิญโฉมเฉลาเป็นเจ้าของ ครอบครองสารพัดสมบัติพี่

จงผินผันพักตรามาข้างนี้ พูดจาพาทีกับพี่ยา

ควรหรือทำสะเทินเมินเฉย ไม่เห็นเลยว่ารักเจ้าหนักหนา

มาหยุดอยู่นี่ไยไคลคลา ไปนั่งแท่นแว่นฟ้าเถิดเทวี

ฯ ๑๐ คำ ฯ

พระรามมีความรู้สึกเสียใจ พยายามให้นางสีดาแปลงนั้นฟื้นคืนสติขึ้นมาพูดคุยกับตนแต่ก็สุดปัญญา ซึ่งทำให้ทราบถึงอารมณ์ที่พระรามมีต่อนางสีดาอย่างทราบซึ้ง นอกจากนั้นยังสื่อให้เห็นภาพว่าพระรามประคองนางสีดามาแนบตักและพูดกับนางด้วยความเสียใจและอาลัยยิ่งนัก

_________________________________________________________________________________

พระลักษมณ์

 เป็นน้องที่ดี รักพี่ มีความเข้มแข็งและมีความเชื่อมั่นต่อพี่สะใภ้ว่าจะมั่นคงต่อพระรามแน่นอน

_________________________________________________________________________________

หนุมาน 

เป็นทหารเอกที่รู้ใจพระรามที่สุด ฉลาดรอบรู้ ค่อนข้างหัวดื้อ เช่น ตอนที่หักกิ่งไม้ ทำลายอุทยานของทศกัณฐ์ ตอนเผาเมืองลงกา เป็นต้น ซึ่งเป็นการทำนอกเหนือคำสั่ง เจ้าเล่ห์เพทุบาย มีกลอุบายมากมายซึ่งเอาไว้ใช้ในการศึก รักนายและพลีชีพเพื่อนาย

_________________________________________________________________________________

องคต 

มีความกตัญญูรู้คุณต่อพระราม และนางมณโฑ แต่เพื่อความถูกต้ององคตจึงทำในสิ่งที่ถูกต้อง

_________________________________________________________________________________

สุครีพ 

เป็นผู้ที่มีความกตัญู เมื่อพระรามช่วยเหลือก็ตอบแทนบุณคุณ จงรักภักดี รักพี่น้องและเคารพกลัวเกรงพี่ เห็นได้จากตอนที่พาลีแย่งหญิงที่พระอิศวรประทานให้ก็ไม่โกรธเคืองอะไร และเป็นผู้รอบรู้ในด้านการศึกสงคราม เมื่อพระรามจะรบก็จะให้สุครีพเป็นผู้จัดทัพ
_________________________________________________________________________________

ท้าวมาลีวราช (ปู่ของทศกัณฐ์)

 เป็นผู้ที่มีความยุติธรรม ให้ความเป็นธรรมทั้งสองฝ่ายไม่คำนึงว่าหลานตนเป็นคนผิด 

( ไม่เข้าข้างคนผิด ) ดังตอนท้าวมาลีวราชว่าความ

เมื่อนั้น พระพงศ์พรหมบรมนาถา

จึ่งว่ากูผู้พิจารณา พิพากษาอาธรรม์หรือฉันใด

ไม่ควรค้านพาลพาโลโกสีย์ รถของเขามีเขาก็ให้

เมื่อสืบสวนสมอ้างทุกอย่างไป ยังแก้ไขคดเคี้ยวเกี่ยวพัน

เป็นของข้าวเล่าเถิดว่าตกหล่น นี่เก็บคนได้ดูก็ขบขัน

เอ็งพูดไม่มีจริงสักสิ่งอัน แม่นมั่นมึงลักเมียพระราม

จงควรคิดถอยหลังฟังกูว่า อย่าฉันทาทำบาปหยาบหยาม

เร่งคืนส่งองค์สีดางางาม ให้พระรามผัวเขาอย่าเอาไว้

ฯ ๘ คำ ฯ

_________________________________________________________________________________

พิเภก 

เป็นผู้ที่รู้ผิดชอบชั่วดี แนะแนวทางที่ดีและถูกต้องให้แก่พี่ชายแต่เมื่อพี่ชายไม่ฟังจึงถูกขับออกจากเมืองต้องมาอยู่กับพระราม ก็รู้คุณและช่วยเหลือพระรามมาโดยตลอด

_________________________________________________________________________________

นางมณโฑ 

มีความรักลูก รักสามี ไม่โกรธเคืองที่สามีหาผู้หญิงอื่นมาอยู่ด้วย

_________________________________________________________________________________

ทศกัณฐ์ 

รักลูก รักพวกพ้อง แต่ไม่คำนึงถึงความผิดถูก พาพวกพ้องมาสู้รบในเรื่องไม่เป็นเรื่องจนกระทั่งหมดวงศ์วาร แต่ก็เป็นผู้ที่รู้จักสำนึกผิด ดังจะเห็นได้ในตอนทัศกัณฐ์ล้ม ซึ่งก่อนตายทศกัณฐ์จะกล่าวขอโทษ และสั่งสอนให้พิเภกครองเมืองอย่างมีทศพิศราชธรรม อย่าปฏิบัติตัวเหมือนตนเอง